12. sınıf çembersel hareket formülleri nelerdir?

Çembersel hareket, fizikte temel hareket türlerinden biri olup sabit bir yörünge üzerindeki dairesel devinimi inceler. Bu hareketin matematiksel temelini oluşturan açısal hız, merkezcil kuvvet ve periyot gibi kavramlar, bir dizi formülle ifade edilir. Aşağıda çembersel hareketin temel prensiplerini ve uygulama alanlarını anlamak için gerekli tüm formüller derlenmiştir.

19 Kasım 2025

12. Sınıf Çembersel Hareket Formülleri


12. sınıf fizik müfredatında çembersel hareket, bir cismin sabit bir yarıçap üzerinde dairesel bir yol izlediği hareket türüdür. Bu hareketle ilgili temel formüller aşağıdaki gibidir:

1. Açısal Hız (ω)

  • Birim zamanda tarafından süpürülen açı miktarıdır.
ω = Δθ / Δt
ω = 2π / T = 2πf

2. Çizgisel Hız (v)


  • Cismin çember üzerindeki teğetsel hızıdır.
v = ω × r
v = 2πr / T = 2πrf

3. Merkezcil İvme (ac)


  • Cismin hareket yönünü değiştiren, merkeze doğru olan ivmedir.
ac= v² / r
ac= ω² × r

4. Merkezcil Kuvvet (Fc)

  • Merkezcil ivmeyi oluşturan net kuvvettir.
Fc= m × ac
Fc= m × v² / r
Fc= m × ω² × r

5. Periyot (T) ve Frekans (f)

  • Periyot: Bir tam tur için geçen süre
  • Frekans: Birim zamandaki tur sayısı
T = 1 / f
f = 1 / T

6. Açısal Yer Değiştirme (θ)

  • Radyan cinsinden dönme açısı
θ = s / r

7. Eğik Düzlemde Çembersel Hareket

  • Yatay ve düşey düzlemlerde merkezcil kuvvet bileşenleri
Fc= T × sinθ (yatay bileşen)
mg = T × cosθ (düşey bileşen)

8. Düşey Düzlemde Çembersel Hareket

  • En üst nokta: Fc= T + mg
  • En alt nokta: Fc= T - mg

9. Yatay Düzlemde Çembersel Hareket

  • Sürtünme kuvveti merkezcil kuvveti sağlar
Fs= μ × N = m × v² / r

Önemli Notlar:

  • Tüm açılar radyan cinsinden alınmalıdır
  • Merkezcil kuvvet gerçek bir kuvvet değil, net kuvvetin bileşenidir
  • Formüllerdeki birimlere dikkat edilmelidir (SI birim sistemi)

Bu formüller, çembersel hareket problemlerini çözerken temel oluşturur ve düzgün çembersel hareket için geçerlidir.

Yeni Soru Sor / Yorum Yap
şifre
Sizden Gelen Sorular / Yorumlar
Çok Okunanlar
Editörün Seçtiği
Haber Bülteni
Popüler İçerik
Karın Hareketleri Nelerdir?
Karın Hareketleri Nelerdir?
Break Dans Hareketleri Nelerdir?
Break Dans Hareketleri Nelerdir?
Çembersel Hareket Nelerdir?
Çembersel Hareket Nelerdir?
Karın Kası Yapma Hareketleri Nelerdir?
Karın Kası Yapma Hareketleri Nelerdir?
Göğüs Geliştirme Hareketleri Nelerdir?
Göğüs Geliştirme Hareketleri Nelerdir?
;