Eklem hareket açıklığı dereceleri nedir ve nasıl ölçülür?

Eklem Hareket Açıklığı, bir eklemin normal sınırları içinde yapabildiği hareket miktarını ifade eder. Bu hareket miktarı genellikle derece cinsinden ölçülür ve eklemin tipine göre değişiklik gösterir. EHA ölçümleri, fizyoterapistler, doktorlar ve spor hekimleri tarafından eklem sağlığını değerlendirmek, tedavi planı oluşturmak ve rehabilitasyon sürecini izlemek için kullanılır. Normal EHA değerleri, yaş, cinsiyet, fiziksel aktivite düzeyi ve bireysel farklılıklara bağlı olarak değişebilir. Örneğin:

• Dirsek eklemi: Fleksiyon (bükülme) genellikle 0°-150° arasındadır.
• Omuz eklemi: Fleksiyon 0°-180°, abdüksiyon (yanlara açma) 0°-180° civarındadır.
• Diz eklemi: Fleksiyon 0°-135° arasında değişir.

EHA ölçümü genellikle bir gonyometre (açı ölçer) adı verilen aletle yapılır. Gonyometre, iki kol ve bir dereceli kadrandan oluşur; kollar eklemin hareket eksenine hizalanarak açı değeri okunur. Ölçüm süreci şu adımları içerir:

• Hasta rahat bir pozisyonda oturur veya yatar, ölçülecek eklem nötral pozisyona getirilir (genellikle 0° başlangıç noktası kabul edilir).
• Gonyometrenin sabit kolu vücudun sabit bir bölümüne (örneğin, omuz ölçümünde gövdeye), hareketli kolu ise hareket eden kısma (örneğin, üst kola) yerleştirilir.
• Hastadan eklemi mümkün olduğunca hareket ettirmesi istenir (örneğin, dirseği bükmek veya düzeltmek).
• Hareketin maksimum noktasında gonyometreden açı değeri okunur ve kaydedilir.

Ölçümler genellikle aktif (hastanın kendi kas gücüyle yaptığı) ve pasif (terapistin yardımıyla yapılan) olarak ikiye ayrılır. Doğru sonuçlar için, ölçümün standart pozisyonlarda ve tekrarlı yapılması önemlidir. Ek olarak, bazı durumlarda manyetik rezonans görüntüleme (MRI) veya bilgisayarlı analiz sistemleri gibi ileri yöntemler de kullanılabilir, ancak gonyometre klinik pratikte en yaygın araçtır. EHA ölçümleri, eklem kısıtlılıklarını, sakatlanma sonrası iyileşmeyi veya cerrahi sonuçlarını değerlendirmede kritik rol oynar.