Eklem Hareket Açıklığı (EHA) Ölçümü ve Değerlendirilmesi
Eklem hareket açıklığı, bir eklemin yapabildiği maksimum hareket miktarını ifade eder. Bu ölçüm fizyoterapide, ortopedide ve spor hekimliğinde sıklıkla kullanılan objektif bir değerlendirme yöntemidir.
Ölçüm Yöntemleri
- Gonyometre ile Ölçüm: En yaygın kullanılan yöntemdir. Açı ölçer olarak bilinen gonyometre ile eklemin başlangıç ve bitiş pozisyonları arasındaki açı ölçülür
- İnklınometre ile Ölçüm: Yerçekimine dayalı dijital açı ölçüm cihazlarıdır, özellikle omurga hareketlerinin ölçümünde kullanılır
- Görsel Tahmin: Deneyimli klinisyenler tarafından kaba bir değerlendirme için kullanılır, ancak objektifliği sınırlıdır
- Fotoğraf ve Video Analizi: Hareketin kaydedilerek daha sonra analiz edilmesi yöntemidir
Ölçüm Süreci
- Hastaya uygun pozisyon verilir ve rahatlaması sağlanır
- Gonyometrenin sabit kolu eklemin proksimalinde, hareketli kolu distalinde yerleştirilir
- Eksen eklemin rotasyon merkezine hizalanır
- Hasta eklemi mümkün olduğunca hareket ettirir
- Açı değeri okunur ve kaydedilir
Değerlendirme Kriterleri
- Normal değerlerle karşılaştırma: Her eklem için belirlenmiş normal EHA değerleri referans alınır
- Sağlam taraf ile karşılaştırma: Vücudun diğer tarafındaki aynı eklemle kıyaslama yapılır
- Fonksiyonel değerlendirme: EHA'nın günlük yaşam aktivitelerini nasıl etkilediği gözlemlenir
- Zaman içinde takip: Tedavi sürecinde ilerlemeyi değerlendirmek için seri ölçümler yapılır
Önemli Noktalar
- Ölçümler standardize edilmiş pozisyonlarda yapılmalıdır
- Ölçüm öncesi ısınma ve germe hareketleri yapılması önerilir
- Ağrı sınırında zorlama yapılmamalıdır
- Ölçümler aynı kişi tarafından yapılması ölçüm güvenilirliğini artırır
Eklem hareket açıklığı ölçümü, tedavi planlaması, progresyon takibi ve rehabilitasyon sürecinin değerlendirilmesinde kritik öneme sahiptir. |
